222. tAmu deliyarU taga jeppina vinarU (తాముఁ దెలియరూ తగఁ జెప్పిన వినరూ)

 PEDATIRUMALACHARYULU

222. తాముఁ దెలియరూ తగఁ జెప్పిన వినరూ

tAmu deliyarU taga jeppina vinarU 

తెలుగులో చదవడానికి ఇక్కడ నొక్కండి.

 

Introduction to Poet PEDATIRUMALACHARYULU: 

Pedatirumalacharyulu does not stand in his father’s shadow rather he stands beside him, as an equal. Like his father, he speaks in a voice of profound depth that opens the doors of the heart. While Annamacharya often dissolves into ecstatic devotion, drawing us into realms of divine rapture, Pedatirumalacharyulu speaks like a seer - with sharp discernment and a maternal sternness rooted in compassion. His words emerge from a fusion of experience and empathy, delivered without ornament or accusation - in the still tone of inner witnessing. 

This single composition alone reveals his layered mastery. His work resonates beyond time. 

He takes familiar symbols - dawn, darkness, innocence, hunger — and infuses them with philosophical gravity. He distinguishes between two forms of ignorance: one arising from indifference, the other from hardened delusion — with rare psychological clarity. 

And finally, his calm assertion that Bhakti is not a birthright but a gift bestowed to a heart ready to receive— that is the voice of one who has known both divine grace and human resistance. 

He is not merely Annamacharya’s son — he is the worthy inheritor carrying on that same sacred fire. 

అధ్యాత్మ కీర్తన​
రేకు: 24-2 సంపుటము: 15-136	Copper Leaf: 24-2 Volume: 15-136
తాముఁ దెలియరూ తగఁ జెప్పిన వినరూ పామరపుఁ దమ కర్మఫలమో హరిమాయయో ॥పల్లవి॥   చీఁకటిఁ బెడబాపేటి చేరువ సూర్యోదయము చీఁకటి కూబలకైతే చిమ్మి రేఁచును యాఁకటతో విజ్ఞానము నందిచ్చే శ్రీ హరిభక్తి కాఁకల దుర్మార్గులకుఁ గాన నీదూ        ॥తాము॥   అందరు రుచిగొనేటి అన్నము బహురోగికి కందువ నజీర్ణమై కారించును యెందును శ్రీహరి దైవ మెక్కుడన్న చదువులు మందమైన జడునికి మఱఁగులై తోఁచును ॥తాము॥   ధరఁ గొందరు మూర్ఖులు తగ నొక్కరాజుఁ గొల్చి పరిచారకునిఁ దిట్టి భంగ పడ్డట్టు యిరవుగ శ్రీ వేంకటేశుఁ గొల్చి వారివారి విరసాలాడుచుఁ దామె విఫలులై పోదురు ॥తాము॥	tAmu deliyarU taga jeppina vinarU pAmarapu dama karmaphalamO harimAyayO ॥pallavi॥ chIkaTi beDabApETi chEruva sUryOdayamu chatmate kUbalakaitE chimmi rEchunu yAkaTatO vij~nAnamu naMdichchE SrI haribhakti kAkala durmArgulaku gAna nIdU ॥tAmu॥   aMdaru ruchigonETi annamu bahurOgiki kaMduva najIrNamai kAriMchunu yeMdunu SrIhari daiva mekkuDanna chaduvulu maMdamaina jaDuniki ma~ragulai tOchunu ॥tAmu॥   dhara goMdaru mUrkhulu taga nokkarAju golchi parichArakuni diTTi bhaMga paDDaTTu yiravuga SrI vEMkaTESu golchi vArivAri virasAlADuchu dAme viphalulai pOduru ॥tAmu॥

 

Details and explanations:

తాముఁ దెలియరూ తగఁ జెప్పిన వినరూ

పామరపుఁ దమ కర్మఫలమో హరిమాయయో ॥పల్లవి॥

 

tAmu deliyarU taga jeppina vinarU

pAmarapu dama karmaphalamO harimAyayO ॥pallavi॥ 

Literal meaning: (In this poem Pedatirumalacharyulu is taking on our obstinacy.)

"They neither know themselves nor heed the wise - Is it karmic dullness, or Hari’s play of illusion?"

---

Explanation and discussion:

In just two lines, the poet captures the tragedy of human ignorance:

• Not knowing oneself
• Rejecting guidance
• And remaining lost — possibly due to karmic burden or divine illusion

Pedatirumalacharyulu is not condemning; he is observing. There is pain in this pallavi — the pain of a seer watching people turn away from light. This pallavi sets the tone for the rest of the poem, where he gives examples and analogies to show how truth remains invisible to those who are closed off, not by lack of intelligence, but by lack of preparedness. 

This rhetorical pondering is profound. The poet doesn’t directly blame people — he wonders why such blindness persists. Is it the natural consequence of one's actions (karma), a chain of causes that led them to this state? Or is it part of a larger divine design — Hari māyā — the force that creates illusion and draws the mind away from truth?

---

First Stanza:

చీఁకటిఁ బెడబాపేటి చేరువ సూర్యోదయము

చీఁకటి కూబలకైతే చిమ్మి రేఁచును

యాఁకటతో విజ్ఞానము నందిచ్చే శ్రీ హరిభక్తి

కాఁకల దుర్మార్గులకుఁ గాన నీదూ         ॥తాము॥

 

chIkaTi beDabApETi chEruva sUryOdayamu

chatmate kUbalakaitE chimmi rEchunu

yAkaTatO vij~nAnamu naMdichchE SrI haribhakti

kAkala durmArgulaku gAna nIdU ॥tAmu॥ 

 

Word meanings:

చీఁకటిఁ – Darkness

బెడబాపేటి – Driven away

చేరువ సూర్యోదయము – Nearing sunrise

కూబలు– Innocent ones (lit. those who don’t know anything); hearts untouched by corruption, like infants.

చిమ్మి రేఁచును – Becomes alert, attentive; stirred by interest

యాఁకటతో – With hunger (here: spiritual thirst; longing for divine)

విజ్ఞానము – Divine knowledge; the sacred mystery

హరిభక్తి – Devotion to Hari

కాఁకల దుర్మార్గులకుఁ గాన నీదూ – To those hardened and misguided, it is not theirs

---

Literal translation:

"Darkness is on the verge of being driven away - sunrise is near. The innocent - those untouched by the corruption of experience - abide in the darkness and accept it, even rejoice in it, as merely incidental. To such even-minded ones, Srihari grants the divine mystery of Bhakti as knowledge. But for those whose hearts have been hardened by worldly experiences, it is neither granted nor revealed."

---

Meaning and Reflection: 

There is a poetic metaphor in this stanza: This stanza aligns subtly with Bhagavad Gita 2.69 - "What is night to all beings is wakefulness to the disciplined sage." It suggests that innocence is not naivety, but a kind of wise unknowing - a fertile ground for grace. 

This stanza is not poetry. It simply portrays the human condition in spiritual ignorance –all humans swim in this darkness in the broad light of the sun. We remain in darkness even after death. Though the dawn of knowledge is near doesn’t mean everyone sees it. Only the innocent-hearted, those untouched by worldliness, can respond to that dawn. 

The line యాఁకటతో విజ్ఞానము నందిచ్చే శ్రీ హరిభక్తి (yAkaTatO vij~nAnamu naMdichchE SrI haribhakti)“ reveals a profound truth: Divine insight granted only to those who have forgotten the ego, the body, and wait silently — not demanding, but surrendered. This also aligns with "They also serve who only stand and wait.” John Milton. Please deliberate in your minds on "the narrow path" mentioned in Bible.

---

In contrast, కాఁకల దుర్మార్గులకుఁ గాన నీదూ  (kAkala durmArgulaku gAna nIdU) the those hardened by experience, dulled by attachment to bodily identity — are too distracted, too desensitized to perceive that truth. For them, that divine secret remains hidden.

---

Second Stanza:

అందరు రుచిగొనేటి అన్నము బహురోగికి

కందువ నజీర్ణమై కారించును

యెందును శ్రీహరి దైవ మెక్కుడన్న చదువులు

మందమైన జడునికి మఱఁగులై తోఁచును       ॥తాము॥ 

aMdaru ruchigonETi annamu bahurOgiki

kaMduva najIrNamai kAriMchunu

yeMdunu SrIhari daiva mekkuDanna chaduvulu

maMdamaina jaDuniki ma~ragulai tOchunu ॥tAmu॥

---

Literal Meaning: Even food that is considered delicious by all can cause indigestion to chronic patient. Similarly, even the highest life-teachings about Lord Srihari seem useless and incomprehensible to the ignorant.

---

Interpretative Commentary:

This stanza is written in Inverse metaphor -Viloma Alankara: This verse expresses the truth by revealing its opposite. Hence the slightly inverted phrasing. But beneath its playful surface lies a profound philosophical vision.

---

The Symbolic “Food”: అందరు రుచిగొనేటి అన్నము (aMdaru ruchigonETi annamu)

The word anna (food) here is not about food - it stands for spiritual nourishment. That is the food relished by all saints, yogis, and seers.

Here the bahu-rogi —It points to deeper afflictions —  the “one afflicted by many diseases” such as delusions of opinion, emotional reactivity, envy, sarcasm, intolerance, arrogance. Such people cannot digest.

Here, digestion means the preparedness to absorb truth.

Without it, even the finest wisdom leads to inner disturbance — it ferments, it turns sour.

---

యెందును శ్రీహరి దైవ మెక్కుడన్న చదువులు (yeMdunu SrIhari daiva mekkuDanna chaduvulu) 

The “చదువులు = readings” mentioned in the verse refer not to academic study, but to deep spiritual teachings, such as:

• Inner assent that arises from stillness
• Contentment with "what is provided"
• Peace that transcends conflict
• A life surrendered to the divine, free of ego. 

But to the mind steeped in material experience, these may seem outdated or irrelevant — even regressive.

Because they oppose the popular notion that “success” comes only through ambition and competition.

---

మందమైన జడునికి మఱఁగులై తోఁచును (maMdamaina jaDuniki ma~ragulai tOchunu):  So to the dull and unready mind, these truths appear as mad ramblings -empty and useless.

---

Closing Reflection:

This verse offers a rare mirror:
When real knowledge feels irritating or irrelevant, it may be because we are in a diseased relationship with truth itself.

---

Hence, despite millennia of scriptures and sacred texts, human life often remains unchanged for many centuries. And we are left to ask ourselves: 

Do we study only to earn?

Or do we ever learn how to live — without a profit motive?

Do our readings shape us to be better human beings?

Or merely reinforce our old habits?

---

Third Stanza:

ధరఁ గొందరు మూర్ఖులు తగ నొక్కరాజుఁ గొల్చి

పరిచారకునిఁ దిట్టి భంగ పడ్డట్టు

యిరవుగ శ్రీ వేంకటేశుఁ గొల్చి వారివారి

విరసాలాడుచుఁ దామె విఫలులై పోదురు       ॥తాము॥

 

dhara goMdaru mUrkhulu taga nokkarAju golchi

parichArakuni diTTi bhaMga paDDaTTu

yiravuga SrI vEMkaTESu golchi vArivAri

virasAlADuchu dAme viphalulai pOduru ॥tAmu॥

 విరసము = That which holds conflicting or contradictory tastes or qualities; a state of disharmony.

విరసాలాడుచుఁ = Engaging with opposing or incompatible matters; drawing meaning or use from contradictions.

---

Literal Meaning: (Pedda Tirumalacharyulu further reflects on the folly of man): Failing to grasp the oneness of creation, some fools praise one as a king and scorn another as a servant. In doing so, they disgrace themselves — they squander the life Divine. Even in their praise of the Lord, each clings to their own narrow understanding, trying to make sense of contradictions. But such a divided way of living is a life in futility.

---

Explanations and Reflections: 

Pedda Tirumalacharyulu makes it clear — devotion cannot be cultivated through mere practice. It is not something we cannot push ourselves into. Just as a tolerance or patience built over time can one day collapse entirely. 

Just look at what’s happening around us. The world today is torn apart by war, attacks, and destruction — all rooted in the absence of true inner patience or endurance.

Before we claim to “have” devotion, we must look within ourselves — with honesty.

Devotion in its true form is not sentimental. It is surrender — a surrender that withstands all inner resistance and breaks through our barriers. It is a rare state the human being is capable of, beyond reason, beyond effort — otherworldly.

The Vedas, the Upanishads, the Puranas, the Itihasas — they all speak of the same truth: everything we see in this world is divine. There is no place here for hierarchies, for measuring higher or lower, better or worse. But our crooked minds, trained to judge, to compare, end up dividing life into good and bad, more and less — We try to live by such faulty measures.

We call one a king, another a servant. But if at all, one is truly divine — what gives rise to these differences?

Tirumalacharyulu warns us, boldly and without compromise. Such decisions are bound to be deeply flawed.

---

వారివారి విరసాలాడుచుఁ దామె విఫలులై పోదురు (vArivAri virasAlADuchu dAme viphalulai pOduru): let us understand this complex statement thru a beautiful painting by Raja Ravi Varma.

King Aja’s Lament — A Silent Symphony of Grief in Ravi Varma’s Brushwork

 

Among Raja Ravi Varma’s most evocative works, this portrayal of King Aja’s sorrow stands apart — a silent, visual poem that pierces the heart. It brings to life the searing grief of a man who has just lost his beloved Indumati, queen of Vidarbha, to an unforeseen and fateful death

The moment is steeped in poetic stillness. Just before the tragedy, we sense the serenity of Aja and Indumati wandering together in the forest. But in a cruel turn, destiny intervenes — a garland, falling unexpectedly on Indumati, seals her end. The scene that follows shows Aja sunk in despair, seated beside her, the garland slipping from his hand — a quiet emblem of love severed by fate. 

Every element in the painting speaks in symbols:

• The Garland — a delicate marker of transience and destiny. Yet, in this moment, a deadly messenger. Now, after the incident, it lies as a mute witness to Indumati’s untimely end.
• Aja’s Posture — slumped and broken, his hands seem to echo the unspoken question: “Did it have to be this way?” His grief spills out of the canvas, drawing us into the depth of his pain.
• The Landscape — subdued, withdrawn, nature itself becomes a mute observer of the king’s anguish, echoing his silence without spectacle or sound. 

This is more than a royal tragedy. It is a meditation on the universality of love and loss, on the human vulnerability that epic tales often conceal. Ravi Varma’s genius lies not merely in storytelling through paint, but in distilling myth into moments of quiet, intimate truth.

---

Interpretation of the Painting to the Poem:

We too—like King Aja in the painting—often find ourselves unable to fully grasp or immediately accept the trials and tribulations that fate lays before us. We resist, we question, and in doing so, we end up working against time and destiny—only to find ourselves digressed, disoriented, and ultimately defeated. 

This, in essence, is the deeper meaning of the pallavi of this kriti as well. So long as we fail to accept the course of fate with a full heart, we drift from truth and waste our time. And in that wandering, we fall short of fulfilling life’s very purpose.

---

Thus comes the close of a great poem—a poem that transcends time and history. A poem worthy of being etched on plates of gold. 

I can only express regret — for no words seem sufficient to hold the depth of this poem. I am presenting only to demonstrate that there exists a reality beyond any words can ever describe, a poetry that can be scribed on hearts.

X-X-END-X-X

T-222. తాముఁ దెలియరూ తగఁ జెప్పిన వినరూ

 తాళ్లపాక పెదతిరుమలాచార్యులు

222. తాముఁ దెలియరూ తగఁ జెప్పిన వినరూ 

For English version press here

ఉపోద్ఘాతము

పెద్దతిరుమలాచార్యులు తండ్రి నీడలో కారు — ఆయన పక్కన నిలిచే తాహతు గలవారు. తండ్రిలాగే లోతైన స్వరంతో గుండె తలుపులు తట్టుతారు. అన్నమాచార్యులు తరచూ తనను తానుగా విడిచిపెట్టి భక్తిలో పరవశించిన అనుభూతులవైపు తీసుకెళ్తే, పెద్దతిరుమలాచార్యులు తల్లిలా అర్ద్రత కలిగిన కఠినత్వంతో - అనుభవం, అనుకంపనలను జోడించి — ఋషిలా మాట్లాడతారు. అలంకారాలూ, అపవాదాలూ లేని స్వరంలో, ఆత్మసాక్షిగా. 

ఈ ఒక్క కీర్తనతోనే ఆయన బహుళార్థసంపన్నమైన నైపుణ్యం ఆచంద్రార్కం నిలిచే స్థాయిలో వెలుగుతుంది. 

ఉదయం, చీకటి, అమాయకత్వం, ఆకలి వంటి సాధారణ చిహ్నాలకు తాత్త్విక బరువును కలిపి మలచగల నేర్పు ఆయనది. 

అజ్ఞానానికి రెండు రూపాల మధ్య — అవివేకములో పుట్టిన నిరాసక్తత, కరడు కట్టిన దుర్మార్గం — తేడాను స్పష్టంగా చూపుతూ మానసిక స్థితులపై అరుదైన స్పష్టతను వెలుగులోకి తీసుకొస్తారు. 

చివరికి - భక్తి అనేది సహజంగా వచ్చే లక్షణం కాదు; సిద్ధమైన హృదయానికి దక్కే వరం అన్న ఆయన ప్రకటన - దివ్యమైన కృపను, మానవుల తిరస్కారాన్ని రెండింటినీ చూసిన సాక్షాత్కారపు వాక్యం. 

ఆయన అన్నమాచార్యుల కొడుకు మాత్రమే కారు — తండ్రి లోపల దాగిన అంతర్జ్వాలకి ఉత్తరాధికారి. 

సారాంశం

ఈ పాట అసాధారణము మరియు అద్వితీయము. ఇది ఒక కవి చేతిలో మనోహరంగా రూపు దిద్దుకున్న తత్త్వశిల్పము. కత్తిలాంటి పదునుతో,  పోనీలే అను ఉదాసీనతకు అశ్రద్ధకు తావివ్వక​, కనికరము, దయ ఉట్టిపడుతూ వున్న  ఆత్మీయ ఉపదేశం అనుకోవచ్చును. పెద్దతిరుమలాచార్యులు ఒక ఋషిలా ఆనతిచ్చిన సంస్కరణము.  ఆయన హితబోధ చేయరు - గమనించిన సత్యాన్ని కొన్ని పదాల్లోనే - మనిషి అజ్ఞాన వైఖరిని కళ్ల ముందు కనిపింపచేస్తారు. 

తాముఁ దెలియరూ —  మనల్ని మనమే తెలియని స్థితి, 

మనకు మేలు చేసే దానిని తిరస్కరించడం, 

రుచుల వెంట పరుగిడి అసలు తత్త్వాన్ని మర్చిపోవడం, 

అర్థం లేని ఆర్భాటాలను భక్తిగా భ్రమించుకోవడం, 

ఇలా చేయడంతో అసలైన సూక్ష్మ సత్యం మనకు కనిపించకపోవడం.

 

అధ్యాత్మ కీర్తన

రేకు: 24-2 సంపుటము: 15-136

తాముఁ దెలియరూ తగఁ జెప్పిన వినరూ పామరపుఁ దమ కర్మఫలమో హరిమాయయో       ॥పల్లవి॥   చీఁకటిఁ బెడబాపేటి చేరువ సూర్యోదయము చీఁకటి కూబలకైతే చిమ్మి రేఁచును యాఁకటతో విజ్ఞానము నందిచ్చే శ్రీ హరిభక్తి కాఁకల దుర్మార్గులకుఁ గాన నీదూ   ॥తాము॥   అందరు రుచిగొనేటి అన్నము బహురోగికి కందువ నజీర్ణమై కారించును యెందును శ్రీహరి దైవ మెక్కుడన్న చదువులు మందమైన జడునికి మఱఁగులై తోఁచును ॥తాము॥   ధరఁ గొందరు మూర్ఖులు తగ నొక్కరాజుఁ గొల్చి పరిచారకునిఁ దిట్టి భంగ పడ్డట్టు యిరవుగ శ్రీ వేంకటేశుఁ గొల్చి వారివారి విరసాలాడుచుఁ దామె విఫలులై పోదురు  ॥తాము॥

 

Details and explanations: 

తాముఁ దెలియరూ తగఁ జెప్పిన వినరూ
పామరపుఁ దమ కర్మఫలమో హరిమాయయో ॥పల్లవి॥

ప్రకటిత అర్థం:

(వీరు) తమంతట తామే ఎరుగరు. తగినట్లు (పెద్దలు) చెప్పినా వినరు. ఈ అధమత్వము, నీచత్వము అజ్ఞానమున తిరుగు కర్మఫలమా? లేక హరి మాయయా?

---

భావాత్మక​ వివరణ: 

ఈ కీర్తనలో పెద్దతిరుమలాచార్యులు నిందించరు. పరిశీలిస్తారు. ఆ పరిశీలనలో దయ ఉంటుంది. ఒక ఋషి స్వరంలా ఉంటుంది - సత్యాన్ని చూసినవాడి నిశ్శబ్ద ఆవేదన. 

తాముఁ దెలియరూ  - (వీరు) తమంతట తాము ఎరుగుటకు ప్రయత్నించరు. ఒక వేళ యత్నించినా తమ యధార్థ స్వరూపాన్ని, పరమార్థాన్ని గ్రహించలేరు. ఇది ఉపనిషత్తులలో చెప్పబడిన అవిద్యకి సమానమైనది.

---

తగఁ జెప్పిన వినరూ  ఇక్కడ ‘వినరు’ అంటే పెద్దల మాటలకు తల ఊపడం కాదు - హృదయంతో అంగీకరించకపోవడం. తమ ఇప్పటి సౌకర్యములను, సుఖములను, సాంత్వనను విడిచేందుకు సామాన్యులు సిద్ధపడరు. దైవమును  చేరుటకు ధర్మబద్ధమైన జీవితమే ముఖ్యమని ఎంత చెప్పినా వినని తత్వమును  గమనించి పెద్దతిరుమలాచార్యులు ఆవేదనకు గురియగుతున్నారు.

---

పామరపుఁ దమ కర్మఫలమో హరిమాయయో —

ఈ ప్రశ్నే ఈ కీర్తనకు మూలము.

ఈ అజ్ఞానం, ఈ మూర్ఖత్వం...

పూర్వ జన్మల కర్మఫలమా?

లేదా హరి  మాయా? 

ఇది నింద కాదు. ఆచింత్యమైన విధి, మానవ వైఫల్యాన్ని అర్థం చేసుకునే ప్రయత్నం. ప్రతీ క్షణం అనేక అనుభూతులను మిగులుస్తూ, ముందు దారిని, వెనుక దారిని మూసివేస్తూ ఏమాత్రమూ అటునిటు కదులు స్వాతంత్రం ఇవ్వని ఈ బ్రతుకును ప్రజలు ఎందుకు తెలుసుకోలేకున్నారో ఆశ్చర్యము జాలి ఒకే సారి అనుభవిస్తారు. 

పెద్దతిరుమలాచార్యులు ఈ కీర్తనను మానవుల అహంకారముపై సంవేదనా భరితమైన పదములతో ప్రారంభిస్తారు - మనలో లోతుగా వేళ్ళూనుకొన్న వైఖరులను ఎండగొట్టారు.

---

 మొదటి చరణము: 

చీఁకటిఁ బెడబాపేటి చేరువ సూర్యోదయము

చీఁకటి కూబలకైతే చిమ్మి రేఁచును

యాఁకటతో విజ్ఞానము నందిచ్చే శ్రీ హరిభక్తి

కాఁకల దుర్మార్గులకుఁ గాన నీదూ॥ తాము॥ 

పదముల వివరణ:

కూబి = ఏమీ తెలియని వ్యక్తి, = పసిపాపలలాంటి హృదయం కలవారు = నిష్కళంకులు.

కూబలకైతే = నిష్కళంకులైనవారికైతే.

చిమ్మి రేఁచును = రెచ్చిపోవు, విజృంభించు (ఐతే ఇక్కడ ఆసక్తి చూపు అని తీసుకోవలెను).

యాఁకటతో = ఆకలితో అలమటించే వారికే (ఇక్కడ భగవత్ప్రాప్తికై తపన = ఈ దేహమంతా అపవిత్రమని గ్రహించి, ఆత్మస్వరూపమును మరచి దైవస్మరణతో దేవుని అనుజ్ఞకై వేచి ఉండే తత్త్వజ్ఞుల స్థితి).

విజ్ఞానము = దైవరహస్యము;

కాఁకల దుర్మార్గులకుఁ గాన నీదూ = అనుభవాల వల్ల హృదయం కఠినమైన దుర్మార్గులకు అది కనబడదు. 

భావము:

చీకటిని తొలగించే సూర్యోదయం దగ్గరలోనే ఉంది. కానీ నిష్కళంకులు - బాహ్య అనుభవాలకు దూరమైన నిర్దోష హృదయులు  చీకటిలో వున్నా కూడా దానిని నిమిత్త మాత్రముగా, సంతోషముగా స్వీకరించుదురు. అటువంటి సమబుద్ధి గలవారికే శ్రీహరి భక్తి అనే దైవరహస్యాన్ని విజ్ఞానరూపంగా అనుగ్రహిస్తారు. దేహ సంబంధ అనుభవాలతో హృదయాన్ని కఠినంగా మార్చుకున్న దుర్మార్గులకు అది కలగదు, కనబడదు. 

---

భావార్థ వ్యాఖ్యానం: 

ఈ చరణంలో పెద్దతిరుమలాచార్యులు మానవులు సత్యాన్ని గుర్తించలేని స్థితిని లోతుగా, తులనాత్మకంగా చిత్రించారు. 

చీఁకటిఁ బెడబాపేటి చేరువ సూర్యోదయము: ఇది ఒక బలమైన ప్రతీక. భక్తితో వచ్చే జ్ఞానం చీకటిని తొలగించే సూర్యుడిలాంటిది. అది ఎక్కడో దూరంలో లేదు; మనం తల తిప్పి చూడగలిగే దగ్గరలోనే ఉంది. (దాదాపు వెన్న చేతఁబట్టి నేయి వెదకనేల అనే అర్ధములో) 

చీఁకటి కూబలకైతే చిమ్మి రేఁచును: ఇక్కడ భగవద్గీత 2-69 శ్లోకాన్ని గుర్తుచేసుకుంటే (“యా నిశా సర్వభూతానాం...”) అన్వయం తెలుస్తుంది: సమస్త ప్రాణులకు (అనగా సామాన్య జనులకు) ఏది రాత్రియై దృష్టికి గోచరము కాక ఉన్నదో, దానియందు (ఆ పరమార్ధ తత్వమునందు) ఇంద్రియనిగ్రహపరుడగు యోగి మేలుకొని ఉండును. (ఆత్మావలోకనం చేయు చుండును). నిష్కళంకులు చీకటిని తులనాడరు. ఎందుకంటే వారి లోపలి తపన ఒకటే. సత్యము కనుగొనుట. వారు తామున్న​ స్థితిపై విచారించరు. అభిప్రాయములు కలిగి వుండరు. (లోకరంజకము తమలోనిసమ్మతము) 

యాఁకటతో విజ్ఞానము నందిచ్చే శ్రీ హరిభక్తి : భక్తి అన్న దైవరహస్యాన్ని అందించేది తపనతో తనను తాను మరచి వున్న వారికే. ఈ మలమూత్రములతో కూడిన అపవిత్రమైన దేహాన్ని మరచి, (= "తాను"ఎవరనేది స్పష్టంగా మరచి) దేవుని అనుజ్ఞకై శాంతముగా, తొట్రుపాటు లేక వుండువారే దీనికి అర్హులు. 

ఈ సందర్భంగా అతనివెంబడి మౌనంగా నిలబడి వేచి ఉన్నవారు కూడా సేవ చేస్తున్నట్లే.  -జాన్ మిల్టన్ అన్న మాటలు గుర్తుకు తెచ్చుకుంటే బాగుంటుంది. 

కాఁకల దుర్మార్గులకుఁ గాన నీదూ: అనుభవాలద్వారా హృదయం కఠినమైపోయినవారు, దేహ సంబంధ విషయాలచే మలినమవ్వడం వల్ల, ఈ దైవరహస్యాన్ని గ్రహించలేరు. వారి దృష్టిలో ఇది అస్పష్టంగా ఉండిపోతుంది. అనుభవాలే వారికి చీకటి అయిపోయాయి.

---

ఈ చరణాన్ని ముగింపుగా ఇలా చెప్పవచ్చు:

దేవుడు కళ్లముందే ఉన్నాడు. వారు చూడాలన్న తొందర పడరు. అతడెలా ఉంటాడో తెలుసుకోవాలన్న కుతూహలమూ, తమకేమవుతుందో అన్న భయమూ లేకుండా — వారు నిశ్శబ్దంగా వేచి ఉంటారు. దైవం ఏం చేసినా, వారికి సమ్మతమే. బహుశా అందుకే... వెలుగు వారివైపు ప్రసరిస్తుందేమో. 

---

రెండవ  చరణము:

అందరు రుచిగొనేటి అన్నము బహురోగికి
కందువ నజీర్ణమై కారించును
యెందును శ్రీహరి దైవ మెక్కుడన్న చదువులు
మందమైన జడునికి మఱఁగులై తోఁచును ॥తాము॥

---

సాధారణ భావము:

అందరికి నచ్చే రుచికరమైన అన్నం కూడా — శరీరరోగాలున్న వాడికి అజీర్ణమై క్షోభ కలిగించుతుంది. అలానే, శ్రీహరిని గురించి చెప్పే ఉత్తమమైన జీవనపాఠాలు — మందమైన జ్ఞానం లేని జడులకు వ్యర్థమైనవిగా, అర్థం కానివిగా అనిపిస్తాయి.

---

భావార్థవిశ్లేషణ​: 

విలోమాలంకారాల​ పరంపర: ఈ కీర్తన ‘విలోమ అలంకార’ తత్వాన్ని అనుసరిస్తుంది — అర్థాన్ని ప్రత్యర్థంగా నిలిపే ప్రక్రియ. అందుకే పద ప్రయోగం కొద్దిగా తిప్పి చూపినట్లుగా అనిపిస్తుంది. కానీ ఇందులోని భావప్రపంచం అపారమైనది.

---

 ‘అన్నము’ అనే ప్రతీక: ఇక్కడ "అన్నము" అనేది ఆధ్యాత్మికం, సత్యం, జీవన శుద్ధి వంటి విశ్వవిలువల సంకేతం. ఇది పండితులు, భక్తులు, యోగులు — అందరూ “రుచిగొనేటి” అన్నం.

---

కానీ అది బహురోగికి — అంటే శారీరక రోగం మాత్రమే కాదు —
అభిప్రాయ భ్రమలు, ద్వేషాలు, అసూయ, వ్యంగ్యం, అసహనం, అహంకారం వంటి మానసిక కాలుష్యం కలవారికి జీర్ణించదు.

---

జీర్ణశక్తి అంటే ఇక్కడ సత్యాన్ని స్వీకరించగల చిత్తశుద్ధి. అది లేనప్పుడు ఎంత మంచి విషయమైనా "కారించును" — వికారం కలిగిస్తుంది.

---

మందమైన జడునికి = "తన అనుభవానికి వచ్చినదే, తాను నమ్మినదే సత్యము" అను పొరలతో కప్పబడిన జ్ఞానులు.

---

 “చదువులు” అన్న పదంలో దాగిన తత్వం “జీవితసూత్రాలు”:

• లోపలి నుంచి వచ్చిన సమ్మతము
• ఉన్నదానితో తృప్తి
• హింసను దాటిన అంతర్గత​ శాంతి
• నిరాహంకారంగా జీవించగల దైవశరణాగతి 

ఈ విలువలు — ఆధునిక సమాజానికి అనర్థకంగా, ప్రతికూలంగా, తిరోగమనముగాను కూడా అనిపించవచ్చు.

---

 “విజయం” అంటే పోటీగా ఎదగడం అనే అభిప్రాయానికి వ్యతిరేకంగా ఉంటాయి కనుక.

అందుకే మందమైన జడునికి ఇవి “మఱఁగులై తోఁచును” - పనికిమాలిన అభిప్రాయాల్లా అనిపిస్తాయి.

---

శ్రీహరి దైవ మెక్కుడన్న చదువులు: పెదతిరుమలాచార్యుల దృక్కోణం. 

పెద్దలు, జ్ఞానులు చెప్పిన మాటలు మనకు అర్థం కావడం లేదు అంటే —

ఆ మాటల్లో లోపం లేదు, మన చిత్తంలో లోపముంది.

ఈ చరణం మనకు ఒక అసాధారణమైన ప్రతిబింబాన్ని చూపుతుంది: 

నిజమైన విద్య మనకి అసహ్యంగా అనిపిస్తే, మనం రోగులమన్నమాట​ 

దీనిని పల్లవితో కలిపి చూడకపోతే సగమే విన్నట్లు:

తాముఁ దెలియరూ తగఁ జెప్పిన వినరూ - మనమే తెలుసుకోలేకపోతున్నాం, చెప్పినా వినలేకపోతున్నాం. 

అందుకే వేలాది మతగ్రంథాలు ఉన్నా, సగటు మానవుడి జీవితం మారటంలేదు - ఎక్కడ వేసిన గొంగళి అక్కడే. - అందుకే మనము గమనిస్తున్న ప్రపంచములోని అలజడి. అశాంతి. మనమే సృష్టిస్తున్న అల్లకల్లోలం.

---

మనం చదువుకుంటున్నది జీవనోపాధి కోసమేనా?
జీవితం కోసం మనం ఏమైనా చదువుతున్నామా?
చదువుతో మన ప్రవర్తన మెరుగు అవుతోందా?
లేక మనం అలవాటు పడిన పాత ధోరణినే కొనసాగిస్తున్నామా? గత యాభై సంవత్సరాల చరిత్ర గమనిస్తే ఇది స్పష్టంగా తెలుస్తుంది. అదేం బ్రహ్మవిద్య కాదు.

అటువంటి చదువులూ చదువులే?​

---

మూడవ చరణము:

ధరఁ గొందరు మూర్ఖులు తగ నొక్కరాజుఁ గొల్చి

పరిచారకునిఁ దిట్టి భంగ పడ్డట్టు

యిరవుగ శ్రీ వేంకటేశుఁ గొల్చి వారివారి

విరసాలాడుచుఁ దామె విఫలులై పోదురు       ॥తాము॥

విరసము = విరుద్ధరసము గలది; విరసాలాడుచుఁ = విరుద్ధములైన విషయములలో పనికలుగఁజేసుకొని. 

 (పెదతిరుమలాచార్యులు వారు  మానవుని మూర్ఖత్వం గురించి ఇంకా ఇలా అంటున్నారు). సర్వము ఒకటే అని గ్రహించక కొందరిని రాజులుగా వూహించి కీర్తిస్తూ, కొందరిని పరిచారకులుగా భావించి ధిక్కరించుచూ  కాలము గడుపుతారు. దైవము తెలియక భంగపడుదురు. శ్రీ వేంకటేశుఁ గొల్చుతున్నప్పటికీ తమతమ అనుభవాల మేరకు విరుద్ధములైన విషయములలో పనికలుగఁజేసుకొని, జీవించుటలో విఫలులై పోదురు.

---

భావార్థవిశ్లేషణ​:

 

ధరఁ గొందరు మూర్ఖులు తగ నొక్కరాజుఁ గొల్చి
పరిచారకునిఁ దిట్టి భంగ పడ్డట్టు

పెదతిరుమలాచార్యుల దృష్టిలో భక్తి అభ్యాసం వల్ల వచ్చే అలవాటు కాదు. భక్తి మానవులు ఎంచుకునే అభిమతం కాదు.

దానిని అలవరచుకోవడం సాద్యంకాదు.

ఎందుకంటే — ఎదోవొక దశలో తెచ్చిపెట్టుకున్న ఓర్పూ, సహనమూ ఒక్క క్షణంలో విచ్ఛిన్నమైనట్లు…

భక్తి కూడా అస్తమించిపోవచ్చు. 

చుట్టూజరుగుతున్న ఘటనలను గమనించండి — ఓర్పూ తాలిమీ లేకుండానే

ప్రపంచం నేడు యుద్ధాలతో, దాడులతో, మానవ సంహారాలతో తల్లడిల్లుతోంది.

 

కాబట్టి “నాకు భక్తి ఉంది” అని చెప్పుకునే ముందు

ఒకసారి మనలోకి మనమే తిరిగి చూసుకుందాం.

సమర్పణ భావంతో కూడిన భక్తి, శరణాగతి అనే స్థితి —

ఎన్నో అవాంతరాలను దాటి

మానవుడు సాధించగల గంభీరమైన, అలౌకికమైన స్థితి.

 

వేదాలు, ఉపనిషత్తులు, పురాణాలు, ఇతిహాసాలు

ఒకే విషయాన్ని చెబుతున్నాయి —

ఈ ప్రపంచంలో కనిపిస్తున్నవన్నీ దైవస్వరూపమే.

ఈ సృష్టిలో తారతమ్యాలకు తావు లేదు.

అయితే మన వక్రమైన బుద్ధి వల్ల

మనం ఎక్కువ తక్కువలను, మంచి చెడులను నిర్ణయించి జీవించడానికి ప్రయత్నిస్తాం. ఒకణ్ణి రాజుగాను, ఇంకొకణ్ణి బంటుగాను చూస్తాం. అంతా సమానమైతే ఈ వ్యత్యాసాలకు తావునిస్తున్నదేమి?

ఆ విధంగా వచ్చిన మన నిర్ణయాలు

లోపభూయిష్టమైనవే అని

పెదతిరుమలాచార్యులు స్పష్టంగా హెచ్చరిస్తున్నారు.

---

వారివారి విరసాలాడుచుఁ దామె విఫలులై పోదురు: దీన్ని వివరించడానికి ‘అజుని వ్యథ’ అను పేరుగల రాజా రవివర్మ చిత్రలేఖనంతో కలిపి చూద్దాం.  అది ఒక మౌన వర్ణ సమ్మేళనం - నిశ్శబ్ద ఆలాపన​.

రాజా రవివర్మ గారి అత్యంత లోతైన భావోద్వేగ చిత్రాల్లో ఒకటి. రాజు అజుని వ్యక్తిగత దుఃఖాన్ని చూపరులకు హృదయాల్లోకి చొచ్చుకొని పోయేటట్లు తెలియజేస్తాడు. తన ప్రియమైన భార్య విదర్భ రాణి ఇందుమతిని అనుకోని మరణం కారణంగా కోల్పోవడాన్ని, ఆ తరువాత శోక సముద్రములో మునిగిన  అజుని  వ్యథను కన్నులకు కట్టినట్లు చూపుతుంది.

ఈ చిత్రం గాఢమైన చిత్రకవిత్వం. ఘటనకు మునుపు, ఆజుడు, ఇందుమతి వనములో విహరించుచున్నట్లు తెలియగలము. ఇందుమతిపై అనుకోకుండా, అకస్మాత్తుగా మాల పడడంతో మరణిస్తుంది. ఆజుడు దుఃఖంలో మునిగి, ఆమె పక్కనే కూర్చొని, చేతులోకి పుష్పమాలను తీసుకొని వుండటం గమనించవచ్చు.  ఆ సంఘటన దురదృష్టాన్ని, ప్రేమకు మరియు విధికి మధ్య సంఘర్షణను చిత్రిస్తుంది. ​ 

చిత్రం లోగడ విధాలుగా అర్థవంతమైన చిహ్నాలతో నిండి ఉంది:

• పుష్పమాల — విధికి, తాత్కాలికతకు ప్రతీక. కానీ ఆ క్షణంలో, అది ప్రాణాంతక యమదూత. అనంతరం, ఇందుమతి అకాల మరణానికి మాటలురాని సాక్షి.
• అజుని దుఃఖం — అతని భంగిమ పూడ్చలేని కష్టమును, నిస్సహాయతను, "ఇలా అయినదే?"మనే ప్రశ్నను చేతలలో పలికిస్తుంది.  అతని తీరును శోక సంగతిని ఆ చిత్రపటమును చీల్చుకొని మన గుండెల్నితాకుతూ మనలను ఆ దృశ్యములో భాగము చేయును.
• ప్రకృతి నేపథ్యం - నిశ్శబ్దంగా, వెనుకకు తప్పుకొని, మౌన సాక్షిగా అజుని ఆవేదనను  ఆర్భాటములేకుండా, ఎల్లలను అధిగమిస్తూ మన మనస్సులలో నిక్షేపిస్తుంది.

 

ఈ చిత్రం కేవలం రాజు దుఃఖం గురించి కాకుండా, ప్రేమను కోల్పోవుటలోని వ్యథను, మానవ బలహీనతల యొక్క సార్వజనీనత్వాన్ని తెలిపేది. రవివర్మ నైపుణ్యం ఇతిహాస, పురాణ కథలను మనసును తాకేవిధంగా అందరికీ చూస్తూనే అర్ధమయ్యే మానవుని అంతరంగ భావాలుగా మార్చడంలో గమనించవచ్చును.

---

వారివారి / విరసాలాడుచుఁ దామె విఫలులై పోదురు = మనమంతా కూడా పైన చిత్రంలో చూపించిన మాదిరిగానే, మనల్ని పరీక్షించు, విధి  కల్పించు అవస్థలను ఆ  అజుని లాగానే మరుక్షణమే అంగీకరించలేక ప్రశ్నించుతూ  విధికి, కాలమునకు వ్యతిరేక దిశలో పని చేయుచూ విఫలులైపోదుము. 

ఈ కీర్తన పల్లవి యొక్క అంతరార్థం కూడా ఇదే. ఈ రకముగా మానవులు విధివ్రాతను మనస్ఫూర్తిగా అంగీకరించక, సత్యం నుండి దూరం జరిగి కాలక్షేపము చేయుదురు. జీవితమను దానిని నిర్వర్తించుటలో విఫలులైపోదురు. 

అలా, ఒక మహాకావ్యమనతగు కీర్తన ముగింపుకు వచ్చేశాం. ఇది చరిత్రకు, కాలానికి అతీతమైన పుష్పము. బంగారు పలకలపై చెక్కించదగ్గ కవిత్వం. 

ఈ కీర్తనలోని పూర్తి లోతును వివరించడానికి నా మాటలు చాలవన్న భావన నన్ను ఇంకా వెంటాడుతోంది. నా మాటలు దిశను చూపించే బాటలు మాత్రమే. ఇది వర్ణనకు అతీతమైన ఒక సత్యానికి సంకేతం — చదవదగిన, వినదగిన కవిత్వమే కాకుండా, మన హృదయాల్లో ప్రతిష్టించదగిన నైవేద్యం.

A 222 పెదతిరుమలాచార్యులు

 పెదతిరుమలాచార్యులు — మౌన తపస్వి

 

పెదతిరుమలాచార్యులు (1460–1546) అంటే చాలామందికి ముందుగా గుర్తొచ్చేది — "అన్నమాచార్యుల కుమారుడు" అన్న పరిమితి. కానీ ఆయన తండ్రి చాటు కవి కాదు. ఆ వారసత్వాన్ని శోభాయమానంగా మలుచుకుని, స్వతంత్రముగా సాగించిన అంతరంగ ప్రయాణంలో వేలాది కీర్తనలు మనకు ప్రసాదించిన మహాకవి. 

ఆయన పేరు ప్రఖ్యాతులను కోరలేదు. గొప్ప కవిగా కనిపించాలన్న ప్రయత్నం చేయలేదు. ప్రశాంతంగా, ప్రశ్నిస్తూ, నిష్కల్మషంగా తనదైన మార్గంలో నడిచారు.

 

భక్తికి లోతు తాకాలి అన్నదే ఆయన తత్వం

ఆయన భక్తుడు. కానీ భక్తి ఆయనకు పూజలు, పాటలు, లేదా అలంకార భవనాల విషయమేమీ కాదు. భక్తి ఒక లోతైన విచారణకు మార్గం కావాలి అని ఆయన భావించారు. "నేను ఆరాధిస్తున్న దేవుడు ఎవరు? నా ఊహలో సృష్టించుకున్నదేనా? లేక నిజంగా ఆ దేవుని అనుభవిస్తున్నానా?" — ఇలాంటి ప్రశ్నలు ఆయన గానం చేసేటప్పుడు మనం వినగలుగుతాం. 

ఆయన భక్తిని త్రివేణి సంగమంలా చూస్తాం — ప్రేమ, ఆర్ద్రతతో కూడిన విచారణ, నిజాయితీ కలిసి ప్రవహిస్తాయి.

---

సంసారంలో ఉండి, సంసారానికి అతీతంగా

ఆయన సన్యాసి కారు. కుటుంబ జీవితాన్ని పూర్తిగా జీవించారు. బాధ్యతలతో జీవించారు. కానీ ఆ సంసారం​ ఆయనను బంధించలేదు. లోపల మాత్రం ఒక అంతర్లీన స్వేచ్ఛ ఆయనలో అలలాడుతూ కనిపిస్తుంది. 

పెదతిరుమలాచార్యులు కుటుంబాన్ని ఒక భారం గా కాకుండా, ఒక దర్పణంగా చూశారు — అందులోనే మనల్ని మనం గ్రహించవచ్చు. మన బలహీనతలు, ఆశలు, భ్రమలు బయటపడతాయి.

---

సాదా పదాల్లో సత్యాన్ని పలికిన కవి

ఆయన పదాల్లో ఉన్నది కవిత్వం మాత్రమే కాదు - అన్వేషణ. కళా తపస్సు. అవి కనుల ముందు కనిపించే వాటిలో దాగిన గంభీరతను వెలికితెస్తాయి. అవి ఇతరులను మెప్పించేందుకు కాదు. తనలోని ప్రశ్నలకు స్పందనగా తలచిన కీర్తనలు. 

ఈ పాటలు మొదట్లో కాస్త క్లిష్టంగా అనిపించవచ్చు. కానీ మనం నిశ్శబ్దంగా కూర్చొని వినినప్పుడు —మన హృదయాంతరాళాలో ఆ దృశ్యాలు తారాడతాయి.

---

సాంప్రదాయం అనుసరించలేదు — జీవించారు

ఆయనకు వారసత్వంగా వచ్చిన భక్తి, ఆచారాలు అన్నింటినీ పెదతిరుమలాచార్యులు గౌరవించారు. కానీ గుడ్డిగా అనుసరించలేదు. ఆయనకు పద్ధతులు ముఖ్యం కాదు. వాటి వెనుక ఉన్న తత్వం ముఖ్యం. అందుకే, ఆయన రచనల్లో మౌనం ఉంది. శబ్దం లేదు. వేదాంతం లేదు. ఒక అంతర్లీన జీవన సత్యమే నాట్యమాడుతుంది.

---

కనిపించని ఓ వెలుగు 

ఆయన రచనల్లో సముద్రపు లోతుల్లాంటి ప్రశాంతత అలముకుంటుంది. అపారమైన నిజాయితీ, ప్రశ్నించగల ధైర్యం, మానవత్వపు గుండె గర్భం నుంచి ఊట్టిపడుతున్న ఆర్ద్రత, హృదయ ప్రకంపనలతో ఏర్పడిన పదములు — ఇవే ఆయన కవిత్వానికి మూలాధారాలు. 

మానవ జాతికి పెదతిరుమలాచార్యులు ఓ గొప్ప దిక్సూచి. కీర్తనల ముసుగులో ప్రశ్నించే తపస్వి. సంప్రదాయకుడు కాదు. సత్యాన్వేషి. తనలోకి తానే జారుకుని— మనలో వెలుగు నింపినవాడు. మన తెలుగుజాతికి పెద్ద దిక్కు పెదతిరుమలాచార్యులు.

X-X సమాప్తంX-X

Pedatirumalacharyulu — The Silent Seeker

For most people, Pedatirumalacharyulu (1460–1546) is remembered simply as the son of the great Annamacharya. But he was no mere shadow of his father. He inherited that luminous legacy and carried it forward with quiet strength. In the course of his inward journey, he offered us thousands of kirtanas — not as a display of brilliance, but as a reflection of an inner quest.

He never sought fame. He made no effort to appear as a great poet. Calmly, questioningly, with untainted sincerity, he walked his own path.

---

For him, devotion meant depth — not display

He was a devotee, yes. But to him, devotion was not about rituals, songs, or temple decorations. It was a path of inquiry — a means to touch the depth of being. “Who is the God I worship? Is it just a projection of my imagination? Or am I truly experiencing the divine?”— Questions like these echo gently in his compositions. 

His devotion feels like a confluence of three sacred streams: love, inquiry steeped in tenderness, and uncompromising honesty.

---

In the world, yet untouched by it

He was not a renunciate. He lived a full family life, bearing responsibilities with quiet dignity. But worldly life never imprisoned him. There is a current of inward freedom always shimmering beneath the surface. 

He saw family life not as a burden, but as a mirror. In it, we see ourselves more clearly — our weaknesses, longings, illusions rise to the surface.

---

A poet who gave voice to truth in plain words

His verses carry profound depth. But it's not showy. His art is a kind of spiritual austerity — unpolished, unpretentious, quietly intense. His kirtanas do not aim to please others. They are songs born of his own inner search, his longing for clarity.

To a casual listener, the songs may seem difficult at first. But if one sits in silence and listens, the imagery begins to resonate within — painting quiet pictures on the heart’s canvas.

---

He didn’t follow tradition. He lived it.

Pedatirumalacharyulu respected the traditions and practices he inherited — but never followed them blindly. For him, rituals were not important unless they pointed toward truth. It was never the outer method that mattered, but the inner meaning. That’s why his works are marked not by noise, but by silence. Not by doctrine, but by direct experience. Not by rhetoric, but by a living truth that moves through stillness.

---

A quiet flame, not a blazing fire

His writings hold a calm, oceanic depth. They are rooted in integrity, in the courage to question, in a tenderness that springs from a deeply human heart. His words arise from the tremors of the soul — not as philosophy, but as lived insight. 

Pedatirumalacharyulu may not be widely celebrated today. But that does not mean he did not light a lamp. His flame was not a loud spectacle — it was a quiet, unwavering glow. To see it, we too must become a little silent, a little inward. 

To the Telugu people — and to any seeker — Pedatirumalacharyulu stands not merely as a poet, but as a guiding presence. A sage in disguise, questioning through song, living through silence.

 X-X The End X-X