8 తెలిసితే మోక్షము (telisitE mOkshamu)

 

ANNAMACHARYA
8 తెలిసితే మోక్షము

 

 

Annamacharya uses common words to convey very deep feelings. This verse is a perfect example. 

For the times of Annamacharya, it's quite common to state their intention is to obtain liberation (moksha). In this verse, he clearly spells out that a person in deep devotion of God does not pursue such wishes, but remains constantly in meditation. He is talking such single minded devotion where the pursuer often forgets food, relationship, criticism and comforts.

 

ప|| తెలిసితే మోక్షము - తెలియకున్న బంధము

కలవంటిది బదుకు –ఘనునికిని

 

telisitE mOkshamu teliyakunna baMdhamu
kalavaMTidi baduku ghanunikini ॥pallavi॥

 

Word to word meaning: తెలిసితే (telisitE) = being aware (of self); మోక్షము (mOkshamu) =liberation;  తెలియకున్న (teliyakunna)= being unaware, ignorant; బంధము (baMdhamu)= bondage; కల (kala)= dream;  వంటిది (vaMTidi)= like, similar to; బదుకు ( baduku) life -ఘనునికిని (ghanunikini ) = for the great man. 

Literal Meaning: being aware is liberation. Being ignorant is bondage. Life is like dream for the great men.

Implied meaning: Having self-knowledge is liberation. Remaining ignorant is bondage. Life for the aware is like a (passing) dream. For he understands the ephemeral state of things, hence not baffled by temporary occurrences and therefore such are Great Men. 

Comments: Here word Telisite (తెలిసితే) Annamacharya used to indicate awareness not knowing.

 

చ|| అనయము సుఖమేడ -దవల దు:ఖమేడది

తనువుపై నాసలేని - తత్వమతికి

పొనిగితేఁ బాపమేది -పుణ్యమేది కర్మమందు

వొనర ఫలమొల్లవి - యోగికిని ||తెలిసితే||

 

anayamu sukhamEDa davala duhkhamEDadi
tanuvupai nAsalEni tattvamatiki
ponigitE bApamEdi puNyamEdi karmamaMdu
vonara phalamollavi yOgikini ॥ telisitE॥

Word to word meaning: అనయము (anayamu) = always; సుఖము (sukhamu) = comfort/ pleasures; ఏడది  (EDadi) where- అవల (avala) = afterwards; దు:ఖము  (duhkhamu) = sorrow ఏడది (EDadi) = where తనువుపైన (tanuvupai nA) = on body; ఆస (Asa) = Love, attachment, desire, wish, hope; లేని (lEni) = not having; తత్వమతికి (tattvamatiki) = person with this exhibited nature; పొనిగితే (ponigitE)= losing shine, lying low; బాపము = పాపము (bApamu = pApamu) sin / mistake; ఏది (Edi) where; which;  పుణ్యము (puNyamu) good deed, virtue; ఏది (Edi) = where; which; కర్మమందు (karmamaMdu) = in actual practice ఒనర (vonara) =resulting;  ఫలమొల్ల (phalamolla) = rejecting the fruits (of action); వియోగికిని (viyOgikini) =for the untouched.  

Literal Meaning:  For a man, who is not having desire/wish/hope on his body, where is the question of enjoying comfort/pleasures or lamenting the sorrow following it? For a man who renounced the fruits of action, does not worry about lying low in adversity and nor pursue virtues in his deeds. 

Implied meaning: For the man in pursuit of God, neither cares for body comforts nor laments for lying low in adversity. For a man, who renounced the fruits of action, treats virtues and sins with equanimity.  

Comments: lying low in adversity is one of the tough tasks. Many eastern philosophies ask the practioners to beg for alms for their existence. 

Annamacharya very aptly said that the sorrow follows after enjoyment of comforts. This we can witness in our own lives.

by saying పొనిగితేఁ బాపమేది -పుణ్యమేది కర్మమందు ponigitE bApamEdi puNyamEdi karmamaMdu, Annamacharya was referring to the the following Bhagavadgita Shloka.

శ్లో|| నాదత్తే కస్యచిత్పాపం న చైవ సుకృతం విభుః|

అజ్ఞానేనావృతం జ్ఞానం తేన ముహ్యన్తి జన్తవః|| (5-15) ||

భావము:. (సర్వాంతర్యామి అయిన) భగవంతుడు ఏ ఒక్కని పాపపు లేదా పుణ్య కర్మలను కానీ స్వీకరింపడు. జీవుల వివేకము అజ్ఞానముచే కప్పబడిపోవటం వలన వారు భ్రమకు లోనగుతున్నారు.

nādatte kasyachit pāpaṁ na chaiva sukṛitaṁ vibhuḥ
ajñānenāvṛitaṁ jñānaṁ tena muhyanti jantavaḥ (5-15)

Purport: The omnipresent God does not involve/ acknowledge/ appropriate Himself in the sinful or virtuous deeds of anyone. The living entities are bewidlered because their inner knowledge is covered by ignorance.

 

చ|| తగినయమృతమేది - తలవగ విషమేది

తెగి నిరాహారియైన - ధీరునికిని

పగవారనఁగ వేరి - బంధులనఁగ వేరీ

వెగటుప్రపంచమెల్ల - విడిచేవివేకికి ||తెలిసితే||

 

tagina yamRtamEdi talavaga vishamEdi
tegi nirAhAriyaina dhIrunikini
pagavAranaga vEri baMdhulanaga vErI
vegaTu prapaMchamella viDichE vivEkiki ॥telisitE॥ 

Word to word meaning: తగిన (tagina) suitable, అమృతము (yamRtamu = amRtamu) = nectar, elixir; ఏది (Edi) what, which; తలవగ (talavaga) = if seen clearly;  విషము (vishamu) poison ఏది (Edi) what, which; తెగి (tegi)= without fear, bold, నిరాహారియైన (nirAhAriyaina) - stopped talking food; ధీరునికిని (dhIrunikini)= for the adventurous, fearless; పగవారు (pagavAru) enemies అనగ (anaga) proclaimed వేరి (vEri) = different; బంధులనగ (aMdhulanaga) = friends, relations; వేరి (vEri) = different;  వెగటు (vegaTu) =bitter ప్రపంచము (prapaMcham) = world ఎల్ల (ella) = completely; విడిచే (viDichE)= renounced, ostracized;  వివేకికి (vivEkiki)  for the intelligent man. 

Literal meaning: For a person who stopped eating, where is question of craving for nectar or abhorring the poison. Who are relations, who are enemies for a person who intelligently renounced the bitter world? 

Implied meaning: For man, who centered his thoughts on God, doesn't crave to satisfy taste buds. Who are friends or foes to such a person who intelligently ostracizes the bitter world?  

Comments:  We have to take contextual meaning for నిరాహారియైన (nirAhAriyaina) that such a person does not live to eat, but eats to live. Further word తెగి (tegi) is indicating purposeful, bold and virtuous decision.

 

చ|| వేవేలువిధులందు - వెఱపేది మఱపేది

దైవము నమ్మినయట్టి - ధన్యునికిని

శ్రీవేంకటేశ్వరుడు - చిత్తములో నున్నఁవాడు

యీవలేది యావలేది - యితనిదాసునికి ||తెలిసితే||

 

vEvEluvidhulaMdu ve~rupEdi ma~rupEdi
daivamu namminayaTTi dhanyunikini
SrIvEMkaTESvaruDu chittamulO nunnavADu
yIvalEdi yAvalEdi yitanidAsuniki ॥telisitE॥

 

వేవేలు (vEvElu) = thousands; of; విధులు (vidhulu) = work, procedures; అందు (aMdu)= in that, వెఱపు (ve~rupu) = fear, fright, dread; ఏది (Edi) = what, where; మఱపు (ma~rupu) = Forgets, ignores; ఏది (Edi) = where, what; దైవము (daivamu) God నమ్మినయట్టి (namminayaTTi) =believing (put his soul in God) - ధన్యునికిని (dhanyunikini) =such great man; శ్రీవేంకటేశ్వరుడు (SrIvEMkaTESvaruDu) = God; చిత్తములో (chittamulO)=  in mind and heart; నున్నఁవాడు = ఉన్నవాడు (nunnavADu = unnavADu) = having; ఈవల=  this side (this temporal world); ఏది what, where; ఆవల (aAvala) hat side (imagined world of utopia) ఏది (Edi) = what, where; ఇతని = God's; దాసునికి (dAsuniki)=  person who submitted his will. 

Literal meaning: despite engaging in plentiful of activities, such great man neither fears nor regrets, but constantly believes in GOD. Lod Ventkateswara  is in his heart. For such person in such devotion, there is no distinction of this world and the other world. 

Implied meaning: For a man whose mind is in service/meditation of God, despite engaging with numerous activities, has neither fears nor regrets. He constantly remains with God. There is no distinction as this world and the other world (moksha/ liberation), for a true servant of God.  

Comments: Here it is clear that Annamacharya is not seeking moksha/liberation, but wants to remain in devotion/meditation. 

This stanza also reminds us the Bhagavad-Gita shloka as given below.  

త్యక్త్వా కర్మఫలాసంగం నిత్యతృప్తో నిరాశ్రయః ।
కర్మణ్యభిప్రవృత్తోఽపి నైవ కించిత్ కరోతి సః ।। 4-20 ।।

భావము:ఎవడు కర్మఫలములందాసక్తిని విడనాడి నిరంతరము సంతృప్తిగలవాడై దేనిని ఆశ్రయించకనుండునో, అట్టివాడు కర్మలందు చేయుచున్ననూ, ఒకింతైనను చేయనివాడే యగును.

tyaktvā karma-phalāsaṅgaṁ nitya-tṛipto nirāśhrayaḥ
karmaṇyabhipravṛitto ’pi naiva kiñchit karoti saḥ (4-20)

Purport: Who renounced interest on fruits of his actions and always independent (not seeking shelter), though engaged in various undertakings, performs no fruitive activity.

zapaz

7. వాడల వాడల వెంట వాఁడివో వాఁడివో ( vADala vADala veMTa vADivO vADivO)

 

ANNAMACHARYA
7. వాడల వాడల వెంట వాఁడివో వాఁడివో

( vADala vADala veMTa vADivO vADivO)

 

One of the deepest poems of Annamacharya, describes God as an exchanger of clothes (bodies). Covering the entire universe, yet hiding behind the shadows, GOD swaps the material bodies. 

Man in his naivety, falls for the well-known deceptive tricks (of nature), little realising that he is going to be on the square one again. 

||ప||వాడల వాడల వెంట వాఁడివో వాఁడివో  
                                         నీడనుండి చీరలమ్మే నేఁతఁబేహారి.
 

 vADala vADala veMTa vADivO vADivO
nIDanuMDi chIralammE nEta bEhAri॥pallavi॥ 

Word to word meaning: వాడల వాడల వెంట (vADala vADala veMTa) = in every nook and corner (of the world); వాఁడివో వాఁడివో (vADivO vADivO) = that very man, that very man (HE, GOD); నీడనుండి (nIDanuMDi) = standing behind the shadows; చీరలు (chIralu) = వస్త్రములు, garment worn by men and women (during Annamacharya time); clothes; అమ్మే (ammE) = seller; నేఁతఁ (nEta) = weave; బేహారి (=వర్తకుడు =వ్యాపారి) = vendor. 

Literal meaning: That very man, that very man, HE is there, in every nook and corner, all over the world. Hiding behind the shadows, HE vends woven clothes.

Implied meaning: HE is there, in every nook and corner, all over the world, but hiding in the shadows. Yet manages to barter the clothes (of illusion i.e. provides material bodies). 

Comments: Annamacharya underlined the fact that GOD is there all over the world. He indirectly explained that no human knows HIS true nature, but HE still provides us the material bodies. 

భావము: అతడే, అతడే,  వాడవాడల్లో  మూలమూలల్లో నీడల వెనుక దాక్కుని, అతడు నేసిన బట్టలమ్ముతాడు.

వ్యాఖ్యలు: భగవంతుడు ప్రపంచమంతటా ఉన్నాడని అన్నమాచార్య నొక్కిచెప్పారు.  భగవంతుడు మనకు భౌతిక శరీరాలను అందిస్తున్నప్పటికీ, అతనిని తెలియలేమన్నారు.

అన్వయార్ధము: ప్రపంచంలోని నలుమూలల దాక్కుని మారు వస్త్రములను  (దేహముల నమ్మే) మాయావి అతడే. 

                                    చ|| పంచ భూతములనెడి పలు వన్నె నూలు
                                          చంచలపు గంజి తోడ చరి నేసి,
                                         కొంచపు కండెల నూలి గుణముల నేసి,
                                         మంచి మంచి చీర లమ్మే మారు బేహారి.||వాడల||

 

paMcha bhUtamulaneDi palu vanne nUlu
chaMchalapu gaMji toda charinEsi
koMchepu kaMDela nUli guNamula nEsi
maMchi maMchi chIralammE mAru bEhAri॥vADala॥

Word to word meaning: పంచ భూతములనెడి (paMcha bhUtamulaneDi) = what are known as five fundamental elements ( earth, water, fire, air & ether); పలు (palu)= multiple; వన్నె నూలు  (vanne nUlu) = coloured threads (made to resemble); చంచలపు (chaMchalapu) = fickleness; గంజి  (gaMji) = starch; తోడ (toda) = with; చరి నేసి (charinEsi) = uniformly woven, uniformly spread; కొంచపు (koMchepu) = a bit of; కండెల నూలి (kaMDela nUli) = thread from roll (of); గుణముల (guNamula) = (three) modes of action of  nature (goodness, passion and ignorance) ; నేసి (nEsi) = weave; మంచి మంచి (maMchi maMchi) = very attractive, very good; చీరలు (chIralu)= clothes; అమ్మే (ammE)= seller; మారు బేహారి (mAru bEhAri)= exchange/barter trader. 

Literal Meaning: HE weaves these clothes using the thread made of five fundamental elements; he uses fickleness as starch for these threads and deceptively laces the three modes of material nature on this cloth to bring beauty (to guise/ illusion) in every cloth

Implied meaning: God created the inhabitants of this world using the five fundamental elements (earth, water, fire, air & ether); Then he uses fickleness as starch for these beings and deceptively introduces the three modes of action (of energy) in these bodies to make them fall in illusion. 

Comments: This paragraph refers to Hindu philosophy that the entire inhabitants of our world are made of five fundamental elements. Further it refers to three modes of action as referred in Bhagavad-Gita shloka given below.

सत्त्वं रजस्तम इति गुणा: प्रकृतिसम्भवा: |
निबध्नन्ति महाबाहो देहे देहिनमव्ययम् || 5||

 sattvaṁ rajas tama iti guṇāḥ prakṛiti-sambhavāḥ

nibadhnanti mahā-bāho dehe dehinam avyayam ( 14-5)

O Arjun, the material energy consists of three gunas (modes)— sattva (goodness), rajas (passion), and tamas (ignorance).  These modes bind the eternal soul to the perishable body. 

భావము: ఐదు ప్రాథమిక అంశాలతో (1. పృథివి, 2. జలము, 3. తేజస్సు, 4. వాయువు, 5. ఆకాశము) చేసిన నూలు (దారాన్ని) ఉపయోగించి ఈ దుస్తులను నేస్తాడు; అతను చంచలమను గంజితో సరి చేస్తాడు. మధ్యమధ్యలో ప్రకృతి యొక్క త్రిగుణములనే నూలు కండెలనూ ఉపయోగించి ప్రతి వస్త్రంలో అందాన్ని (మాయ/భ్రమలను) చేరుస్తాడు.

వ్యాఖ్యలు: ఈ చరణంలో అన్నమాచార్యులు క్రింద చెప్పిన భగవద్గీత శ్లోకమును ఉటంకించిరి.

సత్త్వం రజస్తమ ఇతి గుణాః ప్రకృతిసంభవాః ।

నిబధ్నంతి మహాబాహో దేహే దేహినమవ్యయమ్ ।। 14-5 ।।

 ఓ అర్జునా, భౌతిక ప్రాకృతిక శక్తి అనేది త్రిగుణములను కలిగి ఉంటుంది. (సత్త్వ గుణము, రజో గుణము, మరియు తమో గుణము). ఈ గుణములే నాశములేని  నిత్యము నాశనమయ్యే దేహమునకు బంధించును.

                                    చ||   మటుమాయముల దన మగువ పసిడి నీరు
                                            చిటిపోటి యలుకల చిలికించగా,
                                            కుటిలంపు చేతలు కుచ్చులుగా గట్టి
                                            పటవాళి చీర లమ్మే బలు బేహారి.||వాడల||

 

maTumAyamula dana maguva pasiDi nIru
chiTipoTi yalukala chilikiMchagA
kuTilaMpu cHetalu kuchchulugA  gaTTi
paTavALi chIralammE balubEhAri॥vADala॥ 

Word to word meaning: మటుమాయముల (maTumAyamula) = Very deceitful; తన మగువ (dana maguva =tana maguva = HIS wife (goddess of wealth); పసిడి (pasiDi) = gold; నీరు (nIru) = water; చిటిపోటి (chiTipoTi) = tiny quantities; యలుకల చిలికించగా (yalukala chilikiMchagA) = sprinkle; కుటిలంపు (kuTilaMpu) = deceitful; చేతలు (cHetalu) = works; కుచ్చులుగా (kuchchulugA) =arrange tassels; కట్టి (gaTTi= kaTTi) = tying together; పటవాళి చీరలు  (paTavALi chIralu ) = clothes with stripes; అమ్మే (ammE) = sell; బలు (పలు, balu = palu)= big, large; బేహారి (bEhAri) =  merchant  

Literal meaning: HE arranges the tassels of deceit as borders of attraction and liberally sprinkles glitter (of gold) on beautifully striped clothes to baffle (unsuspecting) living beings. 

Implied meaning: We all are inwardly same, but outward manifestations is thru the proportion of deceit (cleverness) and physical beauty to our material bodies  

Comments: God knows that we fall for gold/money and beauty. He arranges them in certain proportion (in each one of us), so that we continue our engagement with senses. That is the reason Annamacharya used word కుటిలంపు(kuTilaMpu) to indicate our actual disposition. This stanza also refer to the shloka of Bhagavad-Gita as given below. 

tribhir guṇa-mayair bhāvair ebhiḥ sarvam idaṁ jagat

mohitaṁ nābhijānāti māmebhyaḥ param avyayam (7-13)

Deluded by the three modes of Maya (of the nature), the people in this world are unable to know me, the imperishable and eternal. 

భావము: పసిడికాంతులకు కొంచెము చిలికించి ఈ వస్త్రములపై అలుకుతాడు. కుటిల మాయలను కుచ్చులుగాఁ కట్టి చారల చీరలమ్మే టోకు వ్యాపారి.

వ్యాఖ్యలు:  మన భౌతిక శరీరాలకు మోసం (తెలివి) మరియు శారీరక సౌందర్యం యొక్క నిష్పత్తిలో మార్పులు ఉన్నట్లనిపించినప్పటికీ, మనమందరం అంతర్గతంగా ఒకేలా ఉంటామని అలకడము, కుచ్చులు కట్టడము ద్వారా తెలిపిరి. కానీ, మనిషి బాహ్య వ్యక్తీకరణలలో స్వల్పమగు వ్యత్యాసాలు చూచి మోసపోతాడు.

క్రింద చెప్పిన భగవద్గీత శ్లోకమును కూడా చూడండి.

త్రిభిర్గుణమయైర్భావైరేభిః సర్వమిదం జగత్ ।

మోహితం నాభిజానాతి మామేభ్యః పరమవ్యయమ్ ।। 7-13 ।। 

భావము: ప్రకృతి మాయ యొక్క త్రిగుణములచే భ్రమకు మోహితులై, ఈ లోకంలోని జనులు, అనశ్వరమైన మరియు సనాతనమైన నా గురించి తెలుసుకోలేకున్నారు

                                        చ||   మచ్చిక జీవుల పెద్ద మైల సంతల లోన
                                                వెచ్చపు కర్మ ధనము విలువ చేసి,
                                                పచ్చడాలుగా కుట్టి బలువెంకటపతి
                                                ఇచ్చ కొలదుల అమ్మే ఇంటి బేహారి.||వాడల||

 

machchika Jeevula pedda maila saMtala lOna
vechchapu karmadhanamu viluvachEsi
pachchaDAlugA kuTTi baluvEMkaTapati
ichchakoladula ammE iMTibEhAri॥vADala॥ 

Word to word meaning: మచ్చిక జీవుల (machchika Jeevula) = familiar being, being with predictable action = conditioned  being; పెద్ద (pedda)= big; మైల (maila) = dirty; సంతల లోన (saMtala lOna) = in markets; వెచ్చపు (vechchapu) = used up; కర్మ ధనము (karmadhanamu) = deeds (activities) of living beings; విలువ చేసి (viluvachEsi ) = (determine) value; పచ్చడాలుగా (pachchaDAlugA) = దుప్పటి, blanket; కుట్టి (kuTTi) = bound together; బలు(పలు) = big, many; వెంకటపతి (vEMkaTapati)= lord of seven hills, God; ఇచ్చ కొలదుల (ichchakoladula) = those desiring; అమ్మే = barter; ఇంటి బేహారి = inside trader. 

Literal Meaning: HE (GOD), being inside trader, shrewdly exchanges, in the familiar dirty market of beings (often deliberately), trades labour of beings with (further) blanket of illusion(s). 

Comments: Annamacharya observes that we pray to wash away our sins without actually repenting. The word dirty is used to indicate unfair expectation of conditioned being, without putting up the work needed from his side. 

But God knowing our intention doesn't oblige. Hence, we receive a blanket in place of cloth. Normally clothes are thin and blankets are generally thicker. Implying, more conditioned activity for the man. 

First understand that this is a 500 year old verse. Annamacharya is so amply clear that he used word inside trader to indicate God knows our intentions. I need not mention that Annamacharya’s modern outlook more than this single word can expound.

భావము: _అతడు (దేవుడు), లోలోపలి వర్తకుడై తెలివిగా సుపరిచితమైన మైల సంతలోన (తరచుగా) భ్రాంతి అనే దుప్పటితో జీవుల శ్రమను మార్పిడిగా గ్రహించి వ్యాపారం చేస్తాడు.

మచ్చిక అన్న పదము బాగా పరిచయమైన అనే అర్ధములో వాడారు. 'మైల'తో మరణము, జన్మము లందు పాటించు అశౌచమును సూచించారు. అలాగే మైల=చీకటి అనుకుంటే ఇదమిద్ధముగా సూచించలేని మార్పిడిని చూచాయగా చెప్పారు. 'మైల సంత' ఇదమిద్ధముగా ఊహించలేని బదలాయించు బేరసారాలు  అనుకొనవచ్చు. 

'మచ్చిక కర్మమనేటి మైల సంత'తో మనకు బాగా తెలిసినట్లే ఉండి, చివరకు ఊహకు అందని  వ్యవహారమని  తెలియును.  అలాగే, అసలు పశ్చాత్తాపపడకుండా పాపాలను కడిగేసుకోవాలని చూచే మానవుల  దురుద్దెశాలనూ తెలిపారు.

‘వెచ్చపు కర్మధనము’తో కష్టపడి, శ్రమకోర్చి సంపాదించిన పాపపుణ్యాలను ఉటంకించారు.

అన్నమాచార్యులు దేవుడు మన ఉద్దేశాలు  పసిగట్టగలడని సూచించడానికి 'ఇంటిబేహారి' (= లోలోపలి విషయాలెరిగిన వ్యాపారి) అన్న పదాన్ని ఉపయోగించాడు. అన్నమాచార్యుల యొక్క ఆధునిక దృక్పథం ఈ ఒక్క పదం కంటే ఎక్కువగా నేను వివరించలేనని  చెప్పనవసరం లేదు.

పచ్చడాలు (= దుప్పటి); చీర = ధరించు వస్త్రం; మానవుడు తన కర్మము యొక్క విలువను కట్ట చూస్తే అట్టి వారికి వస్త్రం బదులు దుప్పటి, అనగా ఇంకా ఎక్కువ కర్మలలో మునుగునట్లు చేయును అని సూచించారు.

అన్వయార్ధము: దైవము మానవుల కర్మను సృజించడు. అనగా కర్మముతో మానవుడు చేయు వ్యాపారముతో దైవమునకు సంబంధము లేదు. ఆ చీకటి సంత మానవుని అజ్ఞానమే.

zadaz