T-230 గొల్లెతలకేలరా గోవజవ్వాది

 తాళ్లపాక అన్నమాచార్యులు

230. గొల్లెతలకేలరా గోవజవ్వాది

For English version press here

ఉపోద్ఘాతము

ఈ కీర్తనలో అన్నమాచార్యులు —

ఒక గొల్లెత రూపాన్ని ధరించి —

మానవ జీవన సత్యాన్ని

అత్యంత నిజాయితీగా చిత్రిస్తున్నారు.

 

ఇది శృంగార కీర్తన కాదు.

ఇది భక్తుడి మదిలోని అంతర్గత పోరాటం

శ్రమతో, బాధతో, ఆవేదనతో

భగవంతునికి చెప్పుకునే హృదయ ఘోష. 

శ్రమల భారం పెరిగిపోయి,
వయసు కరిగిపోయి,
జీవితం ప్రశ్నల మయంగా మారి,
చివరికి భక్తే ప్రశ్నార్థకం అయినప్పుడు —
ఆ మాటలన్నీ కలసి రూపుదిద్దుకున్నది
భగవద్భావంతో ముడిపడిన మానవభాష.

 

మనిషే అసంతృప్తి కారణము.

దైవం దూరము గాడు

మనమే దూరమౌతాం

 

ఇదే అన్నమయ్య గొప్పదనం —

చమట బిందువులు  కవిత్వంగా

అవమానాన్ని అహారంగా

అశ్రుదారలను అభిషేకంగా

మార్చిన యోగి.

పరమ భక్తుడు.

భయంలేని ప్రణయము భక్తి

 

శృంగార సంకీర్తన

రేకు: 18-2 సంపుటము: 5-103

గొల్లెతలకేలరా గోవజవ్వాది నీకు చెల్లుఁగాక యెటువలెఁ జేసినా నన్ను        ॥పల్లవి॥   కట్టినది అంచులతొగరుఁ జీర సందిఁ బెట్టినది మొలవంక పెద్దగాజు మెట్టిన కంచుమట్టెల మించుమోఁత చేత- బట్టినది చల్లచాడె పట్టకురా నన్నును      ॥గొల్లెత॥   మాసినది తురుము చెమరుకంపు నే వేసినది వెండికుప్పె వెంట్రుకదండ వోసికొట్లు గొట్టి కంచుటుంగరాల చేయి తీసేవు నీ చెల్లెతోడు తియ్యకురా నన్నును ॥గొల్లెత॥   ముంచినవి చెమటలు మోమునిండ కడు- నంచినది చూడరా నావాలుఁజూపు యెంచనేల నన్నునిట్టె యేలితివి వోరి చెంచెతల వేడుకగాడ శ్రీవేంకటేశుఁడా      ॥గొల్లెత॥

Details and Explanations:

పల్లవి:

గొల్లెతలకేలరా గోవజవ్వాది నీకు

చెల్లుఁగాక యెటువలెఁ జేసినా నన్ను    ॥పల్లవి॥ 

గొల్లెత = గొల్లది, గొల్లెత, పసుల కాపరి; గొల్లెతలకేలరా = మా లాంటి సామాన్యులకేలరా? గోవజవ్వాది = మనోజ్ఞములైన పరిమళద్రవ్యములు; నీకు చెల్లుఁగాక = అవి నీకే (దైవానికే) సరిగ్గా సరిపోతాయి; యెటువలెఁ జేసినా నన్ను = నీవెలా అనుకుంటే అలా నన్ను మలచుకో. తిప్పుకో.  (నీ ఇష్టం).

---

భావము, 

భావము: (అన్నమాచార్యులు భగవంతునితో): "నేను సామాన్యురాలిని, నాకు గోవజవ్వాది వంటి గొప్ప అలంకారాలు తగనివి. అవి నీకే, దైవానికే తగినవినీవెలా అనుకుంటే అలా నన్ను మలుచుకో. (నీ ఇష్టం). 

---

వ్యాఖ్యానం:

ఈ కీర్తనను తొలుత చదినపుడు అది విపులమైన శృంగారాన్ని వ్యక్తీకరిస్తున్నట్లే అనిపించవచ్చు. కానీ శృంగారం కేవలం ఆవరణం మాత్రమే. పైపైకప్పిన ముసుగు లాంటిది. అచార్యుల అసలైన హృదయం మాత్రం భగవదర్పణే.” "నేను నీదాన్ని, నన్ను ఎలా వాడుకోవాలో అది నీ ఇష్టం," అని నిశ్శేష భక్తితో సమర్పణ చేస్తారు. 

మానవులుగా మనం మన దేహానికీ, మన ఇష్టానికీ విలువలిచ్చి, సౌందర్యారాధకులుగా మారతాం. భగవంతునికి సమర్పించాల్సిన ఈ శరీరాన్ని మన ఆత్మతృప్తి కోసం అలంకరించు కోవడమే లక్ష్యంగా పెట్టుకుంటే — అది భక్తి మార్గాన్ని (ఆత్మసమర్పణ బాటను) మర్చిపోయే అపరాధమే కాగలదని అన్నమాచార్యులు హెచ్చరిస్తున్నారు." 

అందరు ఆహ్లాదమైన కవిత్వం కోరుకుంటారు. కష్టాలను చెత్తబుట్టలో పారేద్దామనుకుంటారు. (పాపం పారెయ్యలేరు!) ఆ శ్రమను, ఆ చెమటను కీర్తనగా మలచడం అన్నమాచార్యుల కాలానికే కాదు —ఈనాటికీ సాహసమే. కానీ ఒక గొల్లెపడచు మనో వ్యథను అందమైన కీర్తనగా మలచడం అన్నమాచార్యులకే చెల్లు. 

---

మొదటి చరణం: 

కట్టినది అంచులతొగరుఁ జీర సందిఁ

బెట్టినది మొలవంక పెద్దగాజు

మెట్టిన కంచుమట్టెల మించుమోఁత చేత-

బట్టినది చల్లచాడె పట్టకురా నన్నును ॥గొల్లెత॥

 

పదబంధం	అర్థం
కట్టినది అంచుల తోగరు జీర	ఎఱ్ఱనూలు (తోగరు = border) అంచులతో ఉన్న చీరను వేసుకున్నాను
సందిఁ బెట్టినది	చీర కుచ్చెళ్ళు నడుములో ఒదిగించుకున్నాను
మొలవంక పెద్దగాజు	చేతి మడిలో (బాహువుల్లో) పెద్దగాజులు ధరించాను
మెట్టిన కంచు మట్టెల మించు మోఁత	నడుస్తుంటే (మెట్టిన = నడిచే సమయంలో) కంచు మట్టెలు మిన్నంటూ శబ్దం చేస్తున్నాయి
చేత బట్టినది చల్లచాడె	నెత్తిమీద​ మజ్జిగ కుండను చేతులెత్తి పట్టుకొన్నాను. (చల్లచాడె = చల్ల ద్రవము = మజ్జిగ కుండ)
పట్టకురా నన్నును	ఇప్పుడు నన్ను పట్టకొద్దురా / నన్ను వెంటాడవద్దురా (ఇప్పటి ఇంటి పనిలో నిమగ్నమై ఉన్నాను)

 

భావము:

(గొల్లెత భగవంతునితో): నేను కట్టినది ఎఱ్ఱనూలు అంచుల చీర. కుచ్చెళ్ళు నడుములో దోపుకున్నాను. చేతులకేమో పెద్దగాజులు పెట్టుకొన్నాను. నడుస్తున్నప్పుడు కంచుమట్టెల బాగా శబ్దం వస్తోంది. నెత్తిమీద మజ్జిగ కుండని చేతులెత్తి పట్టుకొన్నా. ఇప్పడు పట్టకోకురా నన్నును. ( నేను నా పనుల్లొ మునిగి వున్నా. నువ్వు మళ్ళీ నే తీరిగ్గా వున్నప్పుడురా)

వ్యాఖ్యానం:

ఆ కార్య వర్ణన గొల్లవనితదే కాదు. మనందరి స్థితి ఇదే.  దివారాత్రములలో సంసార విషయములలో,  పిల్లలను పెంచుటలోను,  సంసారమును నడుపుటకు వలయు జీతబత్తెములతోను, వ్యాపారాది వ్యాసంగములతోను, తక్కిన అనేకానేక కార్యక్రమములలో మునిగితేలుతూ ఉక్కిరిబిక్కిరి అవుతాము. భగవంతుణ్ణి స్మరించేందుకు కూడా సమయంలేదు.

 

ఎందుకంటే భగవంతుడు  మనమూహించలేని రూపంలో వస్తాడు. (తొల్లియును మఱ్ఱాకు తొట్టెలనె = అనాదిగా — మనం తక్కువ విలువ ఇచ్చే మఱ్రాకు తొట్టెల వంటి వాటిలోనే అగపడతాడు). ఒకవేళ భగవంతుడే వచ్చినా కూడా తర్వాత రమ్మంటాము. భగవంతుడికి బిచ్చగాడికి వ్యత్యాసము తెలియనివారము.  కచ్చితము. అసంబద్ధము, కానీ వాస్తవమిదే.

---

రెండవ చరణం:

మాసినది తురుము చెమరుకంపు నే

వేసినది వెండికుప్పె వెంట్రుకదండ

వోసికొట్లు గొట్టి కంచుటుంగరాల చేయి

తీసేవు నీ చెల్లెతోడు తియ్యకురా నన్నును ॥గొల్లెత॥

 

పదబంధం	అర్థం
మాసినది తురుము	ముడిచిన కొప్పు చెదరినది
చెమరుకంపు నే వేసినది	చెమట కంపు కొడుతోంది
వెండికుప్పె వెంట్రుకదండ	వెండికుప్పలా ఉంది నా జుట్టు ( నా వయస్సు అయిపోతోంది)
వోసికొట్లు గొట్టి	నిందించుతూ పలుకుతావే.
కంచుటుంగరాల చేయి తీసేవు	ఇంకా చెయ్యిలేపుతావు. (కొడతావా? ఏంటి?) నిస్సహాయత పెల్లుబుకుతోంది. (చాలా శ్రమ అయిపోతోంది, విసుగు, కోపం వస్తున్నాయి.)
చెల్లెతోడు తియ్యకురా నన్నును	నీకు నాకు చెల్లు. నువ్వెవరో. నేనెవరో. నన్ను లాగకురా.​

 భావము:

(గొల్లెత భగవంతునితో): ముడిచిన కొప్పు చెదరినది. చెమట కంపు కొడుతోంది. వెండికుప్పలా ఉంది నా జుట్టు (నా వయస్సు అయిపోతోంది). ఒక ప్రక్క నిందించుతూ పలుకుతావే. ఇంకా చెయ్యిలేపుతావు. (కొడతావా ఏంటి?) నిస్సహాయత పెల్లుబుకుతోంది. (చాలా శ్రమ అయిపోతోంది, విసుగు, కోపం వస్తున్నాయి). నీకు, నాకు చెల్లు. నువ్వెవరో. నేనెవరో. నన్ను లాగకురా.​ నన్ను నీ రొంపి లోకి. 

వ్యాఖ్యానం:

దృశ్యం మారిపోయినది. మొదటనున్నది భక్తి. ముందుగా నిరాసక్తతకు తరువాత విసుగు, కోపములకు మారిపోయాయి. భగవద్గీత శ్లోకాన్ని వుదాహరణ ద్వారా నిరూపిస్తున్నారు ఆచార్యులు. ధ్యాయతో విషయాన్ పుంసః సంగస్తేషూపజాయతే । సంగాత్ సంజాయతే కామః కామాత్ క్రోధోఽభిజాయతే ॥ 2-62 ॥ ఇంద్రియ విషయముల మీద చింతన చేయటం వలన వాటి మీద మమకారాసక్తి పెరుగుతుంది. ఈ ఆసక్తి కోరికలను కలుగ చేస్తుంది, మరియు కోరికల నుండి క్రోధం ఉత్పన్నమవుతుంది. 

అన్నమాచార్యుల వారు చివరికి మనిషికి కోపం రావడమే కాదు, భగవంతుడిమీద కూడా విసుగు, కోపం నిందా చూపబోతాడు. భగవానుడని కుడా గమనించము. కోపమెంతటి అరిష్టమో కదా. 

మూడవ చరణం:

ముంచినవి చెమటలు మోమునిండ కడు-

నంచినది చూడరా నావాలుఁజూపు

యెంచనేల నన్నునిట్టె యేలితివి వోరి

చెంచెతల వేడుకగాడ శ్రీవేంకటేశుఁడా ॥గొల్లెత॥

పదబంధం	అర్థం
ముంచినవి చెమటలు	చెమటతో నా జీవితము తడిసిపోయినది. నా జీవితములో శ్రమ తప్పించి మరేమీ లేదు.
మోమునిండ కడు-నంచినది	నీ కోసం మొహము అంతా కళ్లు పెట్టుకొని అనేక జన్మల నుంచి ఎదురు చూపులు చూసిచూసి అలసిపోయాను.
(కడు-నంచినది) కడున్ + అంచినది	ఒకదాని తర్వాత వస్తున్నవి (జన్మలు)
చూడరా నా వాలుఁజూపు	నా వాలుఁజూపులు  చూడరా = నా ప్రక్కదృష్టి, వంకరచూపులు = నిన్ను నేను సరిగ్గా చూచుటలేదు.
యెంచనేల	నేను ఇది, అది అని అలోచించకు. దైవమును తలచుము. మురికి బట్టలతోనో, చమటకారు చెతులతోనో, చినిగిన వస్త్రములతోనో. నలిగిన శరిరముతోనో. భావము, నీవు తప్ప నాకేమీ లేదన్న ఏకీకృత భావము.
నన్నునిట్టె యేలితివి	అలా అనుకున్నానో లేదో ఇలా వచ్చేశావు. నీవే నా హృదిని ఏలుచున్నది
వోరి చెంచెతల వేడుకగాడ	ఏలరా! చంచలత్వముతో మేము అవి ఇవి చెస్తుంటే వేడుకగా చూసేవాడా.  "పిల్లికి చెలగాటం, ఎలుకకు ప్రాణ సంకటం"లా మా జీవితాలతో ఆడుకుంటున్నావా? (అన్నమాచార్యులు దైవమును తిట్టుటలేదు. మన భావాలకు రూపమిచ్చారంతే.)
శ్రీవేంకటేశుఁడా	శ్రీవేంకటేశుఁడా

భావము:

(గొల్లెత భగవంతునితో): చెమటతో నా జీవితము తడిసిపోయినది. నా జీవితములో శ్రమ తప్పించి మరేమీ లేదు నీ కోసం మొహమంతా కళ్లు పెట్టుకొని అనేక జన్మల నుంచి ఎదురు చూపులు చూసిచూసి అలసిపోయాను. నేను నిన్ను వాలుఁజూపులు (వంకరచూపులు) చూస్తున్నాను కాని, సరిగ్గచూడటంలేదని తెలిసింది. నేను ఇది, అది అని అలోచించకు. దైవమును తలచుము. మురికి బట్టలతోనో, చమటకారు చెతులతోనో, చినిగిన వస్త్రములతోనో. నలిగిన శరిరముతోనో. భావము ప్రధానము, నీవు తప్ప నాకేమీ లేదన్న ఏకీకృత భావము. అలా అనుకున్నానో లేదో ఇలా వచ్చేశావు. నీవే నా హృదిని ఏలుచున్నది. ఏలరా! శ్రీవేంకటేశుఁడా! చంచలత్వముతో మేము అవి ఇవి చెస్తుంటే వేడుకగా చూసేవాడా.  "పిల్లికి చెలగాటం, ఎలుకకు ప్రాణ సంకటం"లా మా జీవితాలతో ఆడుకుంటున్నావా? (అన్నమాచార్యులు దైవమును తిట్టుటలేదు. మన భావాలకు రూపమిచ్చారంతే.)

---

వ్యాఖ్యానం:

ఈ చరణం అసలు వేదనకు అద్దం.

ఇప్పటివరకూ పొదుపుగా నడిచిన గొల్లెత —

ఇప్పుడు తన గుండె తెరిచి మాట్లాడుతోంది. 

“ముంచినవి చెమటలు” —

జీవితం అంతా శ్రమతో తడిసిపోయినదని చెప్పే వాక్యం.

ఆ శరీర శ్రమ కేవలం శారీరక మలినత,  

ఆధ్యాత్మిక అలసటకు సంకేతం.

 

“నావాలుఁజూపు” —

అనేక జన్మలుగా భగవంతుని దగ్గరి నుండే ​ చూస్తున్నాను.

 కానీ నిజమైన దృష్టి (లోదృష్టి) లోపించింది.

 

“యెంచనేల” —

నన్ను ఎలా చూస్తావో, చేస్తావో నీ ఇష్టం.

ఇది నా అర్హత అనుకోవడమే తప్పు.

 

“వోరి చెంచెతల వేడుకగాడ” —

ఇది తీవ్రమైన అర్ధవ్యతిరేక భావం.

నేను చంచలనై ఊగిసలాడుతుంటే

నువ్వు చూశావే కానీ —

ఎందుకు సహాయపడకుండా ఊరుకున్నావు?

(ఈ కోపంలో బాధ, ప్రేమ పశ్చాత్తాపము ఉన్నాయి)

 

ఈ చివరి కోణం అత్యద్భుతం.

ఆ మనోస్థితిలో సూటిగా దైవం మీద విరుచుకు పడడం

అన్నమయ్య ప్రత్యేకత.

ఇందులో “చూస్తూ ఊరుకున్నావే?”

అన్న అనుమానంతో కూడిన ప్రేమ ఉంది.

తన వారనుకున్న వారిపై చిరుకోపం.

ఇది భయంలేని ప్రణయం.

---

మొత్తం కీర్తనలో నాలుగు దశలు (Spiritual Narrative Progression):

దశ	స్థితి	భావం
పల్లవి	సమర్పణ	నన్ను నీవే మలుచుకో.  కానీ అలా అంటే అయిపోతుందా?
చరణం 1	దైనందిన​ జీవనం	శ్రమతో నిండి, దైవం వెనక్కి.
చరణం 2	విసుగు, నిరాస, కోపం, నిస్సహాయత​	శరీర శ్రమ ద్వారా రాగ రహితత. తిరస్కృతి
చరణం 3	ఆవేదన, తిరుగుబాటు. పశ్చాత్తాపము	తన తప్పు తెలుసుకొనుట​. ప్రేమతో కూడిన కోపం — తిరిగి సమర్పణ వైపు మలుపు

 

---